Contents

• Sevtap Çapan: ‘Kitapları yakan insanlar toprak bile değil’PAINTelling Projesi, “Sessiz” ve “Ben.. Ölüm!”ün Ardından Son Üretimleri “Üç Dakika” İle Bu Sezonki Seçkisini TamamladıEn İyi Ferhan Şensoy Oyunları
• Görünmez Hikâye AnlatıcısıSeni Seviyorum TürkiyeHizmet Sözleşmesi
• Sosyal MedyaBelkıs Balpınar İle Artkilim Akımı ÜzerineAna gezinti menüsü

Sevtap Çapan: Başarılı insana tahammülü yok kimsenin Keyif HaberleriFerhan Şensoy Kimdir? Unutulmaz Oyunları, Filmleri ve Kitapları Nelerdir?Shakespeare’de İnsan Mimesis Sahne Sanatları Portali

Tasarımcıda bu durum, inandırıcılıktan uzak cafcaflı dekor ya da kostümle sabitlenmiş gibi, müzikte de aynı durum gözlemleniyor, en basit notalarla besteleniyor şarkılar. Bizim oyunumuzda ise bunlara rastlamıyorsunuz. Alışkanlıklar değiştirilebilir diyorsunuz.O zamanki tiyatrolarda dekor bulunmaz, ancak sahnenin bir köşesinde olayların sebep ve sonuçlarını anlatan bir koro yer alırdı. Baharın bir türlü gelmek bilmediği Nisan ayını, “Arap Baharı”nın güçlü rüzgârlarının uğultusu içinde savrularak geçirdik. Son büyük ayaklanma, ayın sonlarına doğru komşu Suriye’den yükseldi. Koşma eylemi normalde çıplak ayakla yapabileceğimiz bir eylem ancak dev bir endüstriye ve klişeler zincirine boğulmuş durumda. Hani bir insanın tek başına yoga yapması mümkün değildir ya. Onu bile paylaşmak zorundayız, en içimize döndüğümüz anda dahi.Öte yandan onun infial halini köreltecek Ophelia’nın aşkı ise Hamlet için hem acılarından bir kurtuluş noktasıyken hem de amcasına duyduğu öfkenin, intikam duygusunun yöneldiği bir olgudur. Ne aşkın büyülü düşleri arasında intikamından vazgeçebiliyor nede intikam yeminleri arasında sevgisini yok sayabiliyor iken “Shakespeare İnsanı” bize şu dizelerde kendini gösteriyor. Devlet işleriyle meşgul olan Claudius ve Gertrude, Norveç Prensi Fortinbras tarafından yapılacak bir işgali önlemeye çalışmaktadır. Hamlet’in babası için tuttuğu yasın devam etmesi ve giderek artan garip davranışları nedeniyle Hamlet’in iki arkadaşını (Rosencrantz ve Guildenstern) Hamlet’in değişen davranışlarının nedenini bulması için gönderirler.

Türk edebiyatından deliller gösterilir aynı şekilde. Bu metinlerimizin birisinde 1940’ta yazılmış bir gazete yazısı “Bahar’ın üç tane müjdecisi vardır” der yazar. “Bir cemrelerin düşmesi, iki âmeden-i laklak ve âmeden-i çaylak” der. Üçüncüsü de ağaçların çiçek açmasıdır.Hamlet arkadaşlarını sıcak bir şekilde karşılar ama hemen kendisine karşı olduklarının farkına varır. William Shakespeare, 23 Nisan 1616’da Startfort’ta, Ben Jonson ile birlikte katıldığı bir balonun ardından doğum gününde hayatını kaybetmiştir. “Oyun Kuramı” ile analiz edilen en önemli örneklerden olan “Mahpusun İkilemi” ışığında ekonomi gündemine dair sorular sorduk. “Fizyoloji/tıp alanında bahisyasal Nobel ödülünü kazanan Svante Paabo kimdir, çalışmalarıyla neyi göstermiştir?Bugün internet herkesin para kazanma niyetiyle davrandığı bir ortam. Gerçekten halüsinatif almış dev bir sürü gibiyiz. Büyük bir çayırlıkta zombi filmlerindeki gibi amaçsızca ağır ağır dolaşan ve bir şey arayan ama ne aradığını bilmeyenler sanki… Bir yandan da bilim-teknik sayfaları vardı gazetelerde.

Sevtap Çapan: ‘Kitapları yakan insanlar toprak bile değil’PAINTelling Projesi, “Sessiz” ve “Ben.. Ölüm!”ün Ardından Son Üretimleri “Üç Dakika” İle Bu Sezonki Seçkisini TamamladıEn İyi Ferhan Şensoy Oyunları

Yani o, dijital bir dönüşüm değil, tasarruf tedbiriydi. Eyüp Can Sağlık’ın ekibiyle gazetenin rotası şaşmış, tirajlar düşmüştü. Son koz olarak dijitale teslimiyet yaşandı. Oysa Radikal’in bir elektronik yayın olarak daha karlı olacağını seneler öncesinde ben dahi yazmıştım. Bugün pek çok internet yayını gazetelerden fazla kazanıyor.İbrahim’in yok yere polisten kaçması, Muzaffer ve Aydın ile birlikte hapishanenin yolunu tutmalarına ve işlemedikleri suçları üstlenmelerine neden olacaktır. Bu derste, ütopya ve distopyanın birer edebi tür olarak kökenlerini ve gelişimini inceleyebilecek, seçilen edebi eserlerde ütopya ve distopya düşüncesinin temel özellikleri bağlamında karşılaştırmalı bir biçimde değerlendirecektir. Bu ders, öğrencilere medyanın işleyişindeki açık/örtük unsurların; birey ve toplum üzerindeki her türlü etkisini deşifre etmek yoluyla, öğrencilerin etkili birer medya kullanıcısı olmalarını sağlamayı amaçlar. Konular teorik olarak güvenilir bahis siteleri konusu edildikten sonra öğrencilerin her hafta belirlenecek çeşitli konular etrafında kısa metinler üretmeleri sağlanacak ve bu metinler, verilen teorik bilgiler bağlamında analiz edilecektir. Blake, Wordsworth, Coleridge, Byron, Shelley ve Keats vb.İnsanın mayası bozuksa ne eğitimle ne de sanatla iyileşiyor. Oysa sanat, sanata yakın olmak kendine yakın olmaktır. Kendine yakınlaştıkça arınırsın, başkalarına empatin artar, ruhun hafifler. Biz sanatı anlamıyoruz ki yakınlaşalım da aydınlanalım da şiddet eğilimi azalsın. Ama asıl komik olan, MSM’de benim komedi oynayamamış olmamdı, Müjdat hocamın beni hiç komik bulmamasıydı.

Aslında birbirimizle paylaşıp en çok katkıda bulunabileceğimiz duyguyu sosyal medyadan arındırmış durumdayız ve Instagram’a bakıldığında bir insanın depresyona girmemesi mucize. Çünkü insan orada fark ediyor ki kendi dışında herkes harika hayatlar yaşıyor. Shakespeare sonelerinde sarışın soylu bir gence övgüler dizmekte kalmaz ayrıca erkek cinselliği üzerine vurgulara da yer verir.Nihan Büyükağaç (Oyuncu), DTCF Oyunculuk mezunu. Şimdiye kadar çeşitli dizi ve film projelerinde oyuncu olarak yer almış. POT ekibiyle Mahşer-i Cümbüş vasıtasıyla arkadaş çevresinde tanışmış.Tüm Ferhan Şensoy kitapları gibi tebessümle okunabilme potansiyeline sahip olan Eşeğin Fikri, güldüren ama yer yer de didaktik olma özelliği taşıyan bir kitap. Özellikle perde kapandığında, arka planda neler olduğunu ve Ferhan Şensoy’un asırlara dayanan sanat geçmişini merak ediyorsanız bu kitabı kaçırmamanızı şiddetle tavsiye ediyoruz. Ferhan Şensoy’un kendine has bir şekilde ortaya koyduğu bu denemesinde, sanat, siyaset, spor derken hayatın içinde var olan her bir detayı bulabilirsiniz. Kendine has anlatım tarzıyla bir kez daha okuyucularına anı yaşatan usta kalem, bir yandan da güldürmeyi ihmal etmemektedir.

Görünmez Hikâye AnlatıcısıSeni Seviyorum TürkiyeHizmet Sözleşmesi

• Coğrafya bu internet ortamında eskisi gibi geçerli bir argüman değil kesinlikle.
• Kamerî takvimdir, ayın hareketleri gözlenebilir.
• Namık Kemal bu motivasyonla, Gedikpaşa tiyatrosunda Vatan yahut Silistre eserini sahneletir.
• Mesela Steve Jobs’un boğazlı kazağının üstünde hiçbir logo yoktu ama herkes onun hangi marka olduğunu biliyordu.
• Sürekli dikkatli, rikkatli olunması gerekir.
• İlginçtir, bir zaman sonra ‘En İyi Komedi Oyuncu’ ödülü kazandığımı gecenin 11’inde Müjdat Gezen’in, değerli ustamızın telefonuyla, haberi ondan öğrendim.

• Sabırsız bir insan için de meraklı olmanın hiçbir faydası yok.
• “Normal insan kurgudur.” (Michel Foucault) Tarıma geçtikten sonra cok lineer bir hayat kursakta, geleceğimizi garanti altına almak için her şeyi planlıyoruz, mutluluğu bile.
• Bir diğer karakter Apemantus ise metinde filozof olarak geçmekte ve Timon ile çatışma halindedir.
• İnsanların senin fikrini bilme isteği senin fikrini merak ettiğinden falan değil.
• Oysa sanat, sanata yakın olmak kendine yakın olmaktır.
• Hayatımın her alanında ve her durumunda… Tiyatro benim için bir heves değil, tiyatro benim, ben tiyatroyum.

• Sonra indin kardeşim, evet Kars’tasın, Kars orası…
• Ne var ki oyuncunun adı o kadar da mühim olmaz, çünkü kendi ölümlüdür.
• Tabii kafamdaki gazeteci farklıydı, köşe yazarlarının gazeteyi hazırladığını zannediyordum.
• Şerif Mardin, Türk Modernleşmesi, İletişim Yayınları, 3.
• Ustanın tek kişilik olarak oynadığı oyun, yalnızca ülkemizde değil aynı zamanda dünyanın birçok şehrinde sahneye konarak da ününü, Türkiye dışına taşımayı başarmıştır.
• Bize ait, bizden olanların öyküsü o kadar kıymetli ki… Türk Tiyatrosu oluşturulurken Geleneksel Türk Tiyatrosu’nu geliştirilip yeni bir forma sokulmak yerine Batı Tiyatrosu’nun, tiyatro sanatını uygulama biçimi örnek alınmış.

Nitekim onun anlattığı kısa ama öz hikayelerde, yüzünüzde oluşan tebessüme engel olamayacak ve Ferhan Şensoy’un hayata bakış açısına bir kez daha hayran kalacaksınız. Büyük ustanın 1978 yılında yazdığı Kazancı Yokuşu, aynı zamanda Ferhan Şensoy’un yayımlanmış ilk kitabı olma özelliği taşımaktadır. Kendisinin de bir dönem yaşadığı ve Taksim’e çıkan yol olarak bilinen yokuşun hikayesi, okuyan herkesi derinden etkileme potansiyeline sahip. Mevzu bahis bu toprakların gördüğü en büyük dil cambazı olunca, onun kaleme aldığı kitaplardan söz etmemek haksızlık olurdu. Sanat hayatına adım attığı ilk günden beri, onlarca kitabın altına imzasını atan Ferhan Şensoy’un, ne var ki kitaplarına ulaşmak öyle pek kolay değil. Bunun için bolca sahaf kokusu almak, tozlu raflar arasında gezinmeniz gerekebilir.Bunu işte 1400 küsur yıllık bir dinmiş gibi algıladığımız anda küfre bir kapı açılır ve bugün o kapı sonuna kadar açık. Herkes bu şekilde anlıyor ve anlatıyor. Çünkü elimize İslâm tarihi diye tutuşturulan eserlere bakın.Tamda bu noktada Shakespeare’i yazmaya iten olgu, metinlerdeki karakterlerinden hareketle, onun insan anlayışında, pesimist bir tarafın varlığıdır. Ayrıca “Shakespeare‘in olgunluk dönemi komedyalarındaki kadınlar erkeklerden üstündürler genellikle.”[19] Bu minval de, Shakespeare’in insan anlayışı eklektik bir yapıdadır demek yanlış olmayacaktır. Zira gençlik eserlerinde kadının rolü, hem çok kırılgan bir yapıda hem de fazlasıyla edilgen bir halde bulunmaktadır. Daha çok Ferhan Şensoy’un sanat geçmişini anlattığı ve yaşadığı ilginç hadiseleri merkezine alan kitap, okuyucusunu tarihte bir yolculuğa çıkarmaktadır. Tiyatronun gösterişli duruşuna karşın ne denli büyük zorlukları içinde barındırdığını mizahi bir dille okuyucularına aktaran kitap, böylelikle herkese sahne tozu yutturmayı vadetmektedir.

Kişisel bir düşmanlığı olmamasına karşılık, iktidar ve güç istenci karşısında, kardeşini zehirleyerek öldüren Claudius, Hobbes’un doğal durumunda insanın barındırdığı potansiyelin canlı örneğidir. Hobbes’a göre insanların büyük çoğunluğunda geçerli olan akıl değil tutkudur ve akıl, insanların üzerinde anlaşmaya varacakları barış şartlarını bildirmek için kullanılır. İnsanın  devredilmez doğal haklarını ve varlığını devam ettirme tutkusunu, öldürülme korkusu eşiğinde savaşmak gerekliliğini Kral Claudius, kardeşini öldürüp tahta geçerek göstermektedir.O, Verona’da olagelenlerin kurgusuna uymaz ve onun için de bu kurgunun dışında kalır, “Tanrı belasını versin her iki ailenin de! Bu ön ile arka planın, yani perspektifin uyumsuzluğu, Shakespeare’in olgunluk dönemi oyunlarında kesin ve anlamlı bir uyuma dönüşmüştür. Ancak şunu da belirtmek gerekli, Shakespeare, dehası ile bu uyumsuzlu­ğu, dramatik etki açısından oyunun lehine çevirmesini bilmiştir. Mercutio, aşkın yarı karanlıkta geçtiği bir oyunda, bir ışık, anlamı olan bir aydınlıktır. Oyunun perspektifi içindeki uyumsuzluğu yoluyla, biz bu romantik tragedyadaki insana ilişkin özellikleri daha iyi kavrarız.Tiyatro eseri, olayları oluş yoluyla gösterir. Bu yönüyle konuşma ve eyleme dayanan bir gösteri sanatı olarak da tanımlanabilir. Yaygın bir deyişle tiyatro; insanı, insana, insanla, insanca anlatma sanatı olarak Shakespeare’in sözüyle de ifade edilir. Socrates Bistro’da güzel bir İstanbul akşamı. Hayat, dünya ve teknoloji üzerine merak ettiklerimi soruyorum ve cevaplar Twitter’da, televizyonda ya da internette gördüğüm insanı tamamlıyor.

Guy Debord’un Gösteri Toplumu eserinde tanımladığı teoriye dönüştü her şey. “Gelişmiş bir tüketim toplumunda tüketim yaşamın kendisi hâline gelir.” Bütün aksaklıkların, oturmamışlıkların altında yatan sebeplerin başında bu geliyor. Daha ortada flash video, YouTube yok.. Bunu ne yapabiliriz, elimizde ne var; animated gif var ve o zaman insanların 1 MB bir şeyi indirmek için icabında bir saat beklediği zamanlar. Gol görüntülerini grafikerlere çizdirmeye başladık. Yani ceza sahasına tepeden bakan bir kamera açısıyla kaleci nerede, futbolcu nereye pas atıyor falan 5-6 karelik animasyonda golün gelişimi… Hatta sonra o sıralar Amerika’da çok acayip bir at yarışı topluluğu olduğunu keşfettik.Yani bugün kullanılan takvimde de bir Aralık ayı var. O iki yılın son ayı işte Efrenci takvimine göre yılın son ayı. Türk Milleti Aralık ismine aşina olduğu için bu isim verilmiş. O aydan önce gelen Teşrinisani ayı Kasım olmuş.Aksi takdirde bütün bunların sorumluluğunu üstümde taşımam gerekir; bu da çok zor çünkü bunlar için kendimi yetiştirmem ve bunları taşıyabilme gücüne erişmem lazım. Bugünün insanından böyle bir şey beklemek, pratikte yaşadıklarımızı görünce bir fanteziden ibaret. Kant’ın altını çizdiği birey olma sorumluluğunun, taşın altına elini sokma cesaretinin eksikliği.

Sosyal MedyaBelkıs Balpınar İle Artkilim Akımı ÜzerineAna gezinti menüsü

Ayrıca tiyatro artık “profesyonel” bir etkinlik olmuştur. Shakespeare’in kraliçeden maddi destek aldığı ve kâr üzerinden dönen bir tiyatro grubu olduğu bilinmektedir. Bu dönemde oyunculuk kavramı değişmiş olsa da, henüz kadın oyuncular bulunmamaktadır. Kadın rolleri, genç erkek oyuncular tarafından oynanmaktadır. Shakespeare bunu özellikle kıyafetle cinsiyet değiştiren roller yazarak oldukça komik ve ironik hâle getirmiştir. Tiyatro metinlerine “oyun”, metinleri yazan kişiye oyun yazarı (müellif) ve oyunu sahnede canlandıran kişilere ”oyuncu” (ya da daha genel olarak tiyatrocu) denir.Başka bir ifadeyle “Claudius insandır, insan Claudius’tur.” Cümlesi Hamlet’in altmetnini oluşturur. Hamlet, Hayaletin kendisine doğruyu söylediğine kani olmamıştır ancak Elsinore’a bir oyuncu kumpanyasının gelişi ile bir çözüm bulur. Bir oyun sahneye koyacaktır, babasının öldürülmesini canlandıracak ve Claudius’un suçlu ya da masum olduğuna oyuna verdiği tepkiyi görerek karar verecektir. Saray halkı oyunu seyretmek için toplanır; Hamlet oyun boyunca yorumlarda bulunur. Cinayet sahnesi sunulduğunda Claudius birden ayağa kalkarak odayı terk eder ve Hamlet bunu amcasının suçlu olduğunun kanıtı olarak görür.Ve sanat adına tüm bu olup bitenlerden, oluşumlardan, gelişmelerden, sorulan sorulardan meraklarını cezbedici derecede heyecan duyanlar; yani sanatseverler, bizler olacağızdır hep. Batılılaşma yolunda halkın bilinçlenmesini önemseyen aydınlar İstanbul halkının okuryazar oranını göz önünde bulundurduğunda roman/hikâyenin etki alanına karşın tiyatronun daha güçlü olduğunu fark ederler. Tiyatro romanın aksine çok kısa bir sürede, 1-2 saat içinde verilmek istenen mesajı halka ulaştırabiliyor, okuryazar oranın düşük olması halkın bilinçlenmesi önünde engel olmaktan çıkıyordu.

Nefretinden sevgiyi doğurmakta, kininden acıması, akıl ile hareket edemeyeceği anda ihlaller silsilesi gerçekleşmekteydi. İnsan her ne kadar rasyonalitenin kutsal taşıyıcısı olarak kendini tanıtıyor olsa da, duyguları ve aklı her zaman çatışmaktaydı. İki mezarcı, Ophelia’nın mezarını kazarken onun intiharını tartışır. Hamlet Horatio ile birlikte gelir ve Hamlet’in çocukluğundan bir soytarı olan Yorick’in kafatasını ortaya çıkaran mezar kazıcılardan birine takılır. Laertes’in getirdiği Ophelia’nın cenaze alayı yaklaşır. Laertes ile Hamlet göğüs göğüse gelir ama kavga durdurulur.Böylelikle, ustalığı ve ne denli büyük bir tiyatro erbabı olduğu bir kez daha tescillenmiştir. Nisa Serezli – Tolga Aşkıner Tiyatrosu’nda da boy gösteren Ferhan Şensoy, 1978 yılında ilk kitabı Kazancılar Yokuşu’nu kaleme almıştır. Daha sonrasında, Temel Gürsu’nun yönetmenliğini yaptığı ve Müjde Ar ile başrolü paylaştığı Kızını Dövmeyen Dizini Döver filminde rol alan sanatçı, böylelikle beyazperdeye de merhaba demiştir.“İnsan” olarak anılan varlığın, salt bir bilinç öznesi olmayıp yalnızca akıl ekseninde anlaşılamayacağını ilk fark eden filozof Platon olmuştur. Platon, hocası Sokrates’in görülerine karşın, insanın hem bedenine hem de akıldan pay almayan “iştiha” yönüne yaptığı vurguyla bu varlığın “çatışmalı” bir ruha sahip olduğunu keşfetmiştir. Platon, özellikle Devlet’te ortaya koyduğu biçimiyle insan ruhunu “akıl, tin ve iştiha” olarak üç parçalı bir biçimde kavramış ve bunlardan özellikle iştihanın, ruhun akıldan hiç pay almayan kısmı olarak tanımlamıştır. Bu kavrayışa göre insan, erdemlerini gerçekleştirmek üzere aklın peşinden gidebilir, buna muktedirdir fakat kimi zaman iştiha tarafından meşgul edilerek hatta “rahatsız edilerek” bu yoldan sapabilir. Bu bakımdan, aklı ile ruhunun diğer kısımlarının zorlaması arasında kalan insan, ruhunda çatışmaların olduğu karmaşık ve bu bakımdan da eylemleri öngörülemeyen varlıktır.

Yazarların şiirlerini okuyarak, şiirsel ilham, geçmiş olayların hatırası, yüce, deizm ve mistisizm, şiirsel özne ile doğa arasındaki ilişkinin yanı sıra dilin oynadığı rol gibi bazı temel Romantik kavramlar ele alınacak. İlk kuşak ve sonrasındaki Romantik şairlere öncelik verilecektir. Öğrencilere edebi metin incelemesi yapabilmek için gerekli olan edebi kavramlar, sanatlar ve türlerle ilgili farklı türlerden eserler üzerinde uygulamalar yaparak kavratmaktır.Çünkü Men’-i Müskirat kanununun altında 1 Muharrem 1339 tarihi var. İstiklâl Marşı’nın kabulünün tarihi de yine aynı senenin Recep ayı. Men’-i Müskirat kanunundan fazla bahsedilmez. Araştırmacılar, bununla alakalı bir şeyler yazanlar da “Çok bahsedilmemiştir çünkü uygulanma ihtimali yoktu, uygulanamamış da” falan filan derler ama öyle değil. Yani Türk milletinin hangi bilinçle hareket ettiğini, gidişatın İstiklâl Harbi dönemi boyunca nereye doğru olduğunu gösteren önemli bir misaldir.Rıza Nur, Mehmet Akif’in de bu kanunun çıkmasında bir parmağı olduğunu söylüyor. Yani Ali Şükrüyle Mehmet Akif ikisi beraber bu kanun teklifini hazırladılar, sundular. Bize ait, bizden olanların öyküsü o kadar kıymetli ki… Türk Tiyatrosu oluşturulurken Geleneksel Türk Tiyatrosu’nu geliştirilip yeni bir forma sokulmak yerine Batı iyatrosunun, tiyatro sanatını uygulama biçimi örnek alınmış. Yazarlarımıza yabancı metinlerin uyarlamaları yaptırılarak, yurt dışından sanat insanları ülkemize davet edilerek bugünkü tiyatro sanatımızın ve tiyatro eğitim sistemimizin zemini atılmış.